Stadsmuseum: Expositie “Maria van Nassau, gravin tussen twee vuren”
Geplaatst op zondag 15 mei 2022 om 16:32
Nederland viert in 2022 feest omdat Nederland 450 jaar bestaat. De verovering van den Briel in 1572 betekent een kentering in de Tachtigjarige Oorlog en wordt gezien als de geboorte van Nederland. Hoewel dit geldt voor een groot deel van Nederland, is dat niet het geval in het oosten van het land. Vanaf het huidige Limburg tot en met Groningen is nog lang geen sprake van een kentering in de opstand. Vooral Gelre heeft geleden onder de strijd tussen enerzijds de Spanjaarden en de aanhangers van Willem van Oranje, anderzijds door de godsdienststrijd die hieruit voortkwam.
De strijd verliep wisselend, met soms winst voor de Spanjaarden en dan weer in het voordeel van de troepen van Willem van Oranje. Graaf Willem IV van den Bergh speelde hierbij een omstreden rol; mede een reden voor Stadsmuseum Bergh om deel te nemen aan dit project. Speciale aandacht wordt hierbij geschonken aan Maria van Nassau, echtgenote van de katholieke graaf Willem IV van den Bergh. De stad ’s-Heerenberg was nauw betrokken bij de 80-jarige oorlog door het huwelijk van de graaf met de luthers opgevoede Maria van Nassau, zuster van Willem van Oranje. Omdat haar man Willem een nogal opportunistische houding aannam en niet altijd achter haar broer prins Willem van Oranje stond, werd zij voortdurend heen en weer geslingerd tussen trouw aan haar man en trouw aan haar broer en familie.
Maria voedde zestien kinderen op in een tijd van oorlog en godsdiensttwisten en voerde een druk huishouden, vaak in afwezigheid van haar man. Zij was een bijzondere en krachtige vrouw, wier rol in de strijd moeilijk is te duiden. Enerzijds wordt zij belicht als een vrouw met een warm karakter, die oog had voor het lijden van haar familie, maar ook voor de inwoners van de stad Bergh (nu ’s-Heerenberg). Hoewel zij protestant was opgevoed, was zij tolerant naar andere godsdiensten. Anderzijds ging zij met haar man op veldtocht en was getuige van het zeer wrede handelen van zijn leger huurlingen tijdens de veroveringen van diverse steden in het oosten van het land, zoals Doetinchem, Doesburg en Zutphen. Zelfs Alva prees haar moed en haar houding tijdens de veldslag.
Zo vervulde Maria bij de geboorte van Nederland een bijzondere rol naast haar man, die zij altijd trouw bleef. Wij vertellen het verhaal over haar karakter, haar rol, haar positie en organiseren rondom haar een aantal activiteiten:
- In het museum zelf vertellen wij uitgebreid het verhaal van Maria, o.a. door middel van een speciale audiotour;
- In het tegenover het museum gelegen Raethuys uit 1531, besteden we aandacht aan het dagelijks leven van Maria en haar huishouden;
- Daarnaast is Maria in historische kleding regelmatig aanwezig in de filmzaal van het museum. Zij leest authentieke brieven voor, die meer vertellen over haar karakter en haar angsten;
- Aansluitend kan een stadswandeling worden gelopen met speciale aandacht voor Maria en haar relatie tot de stad. Deze wandeling is ook loste boeken voor groepen;
- Vanaf de zomervakantie kan ook een escaperoute worden gelopen. Aan de hand van opdrachten en het kraken van codes is het doel om Maria te helpen de stad te ontvluchten.
Vanaf 9 september neemt ook Kasteel Huis Bergh deel aan het landelijk project In het kasteel wordt vooral aandacht besteed aan graaf Willem IV van den Bergh, de man van Maria. Regelmatig zal dan op zondagen een gezamenlijk programma worden geboden. Zo kunnen bezoekers vanaf 9 september een compleet beeld krijgen van de rol van de graaf en de gravin in hun tijd.
De expositie en activiteiten starten vanaf 22 mei 2022 en lopen door tot medio 2023 in
Stadsmuseum Bergh,
Marktstraat 3
7041 AH ’s-Heerenberg
06 19 98 14 57
Tekst: Stadsmuseum Bergh
