Nr. 107 Old Ni-js
Geplaatst op donderdag 3 december 2020 om 21:23
[Verzending medio december 2020]
Van het bestuur (pag 3)
Beste heemkundevrienden,
De coronaperikelen blijven ons als samenleving helaas langer parten spelen dan wij in het voorjaar nog hoopten en wellicht ook verwachtten. Ook de HKB heeft een heel
aantal activiteiten moeten schrappen of in ieder geval moeten uitstellen tot nader order. Dat is des te meer jammer, omdat aan het begin van dit jaar duidelijk steeds meer mensen de weg naar ons eigen Heemkundehuus wisten te vinden en de werkgroepen op hun specifieke terreinen op allerlei manieren bezig waren met historisch onderzoek. Daarnaast werden de huuskameraovenden, waar voor een wat kleiner publiek iemand iets vertelde over zijn of haar interessegebied in de heemkunde, goed bezocht. Dit alles ligt inmiddels weer voor een groot deel stil en niemand kan voorspellen tot wanneer. Het is niet anders.
Laten we ons daarom als HKB focussen op de activiteiten die we als vereniging nog wél kunnen ontplooien. Zo mogen we ons verheugen over het feit dat onze digitale encyclopedie Berghapedia.nl nog iedere dag groeit in het aantal thema’s en dat bestaande thema’s steeds meer aangevuld worden.
Verder zijn onze genealogen bezig met het uitbreiden van de Stamboom Bergh, een ambitieus project waarbij de gehele bevolking van het land van Bergh van ongeveer 1600 tot nu zo precies mogelijk in kaart wordt gebracht. Voor Stokkum, met een bestand van zo’n 4.000 personen, is deze klus al bijna geklaard. Mocht u van uw Berghse familie over een stamboom beschikken, dan zijn wij daar uiteraard zeer in geïnteresseerd.
En dat de redactie van Old Ni-js rustig maar gestaag doorwerkt, daarvan heeft u momenteel het bewijs in handen. We kijken in deze editie onder andere terug op het leven van een aantal mensen die ons de afgelopen tijd zijn ontvallen en waar we als Heemkundekring Bergh veel aan hebben te danken.
Ik wens u, ondanks de bijzondere tijden, hele fijne feestdagen toe en veel plezier bij het lezen van uw Old Ni-js. En blief gezond.
Edwin Zweers
Voorzitter HKB
Stukske aover ’n biezundere keerl (pag 4)
Het is een eer om als oudste zoon een persoonlijk portret van mijn vader Henk Harmsen te documenteren in Old Ni-js, en bekendheid te geven aan de minder bekende kanten van zijn unieke persoonlijkheid. Vader was iemand waar je alleen met grote verwondering aan terug kunt denken. Iedereen die hem heeft gekend, zal dat beamen.
Mijn vader Henk Harmsen (1951-2018) is een begrip in Achterhoek en Liemers. Hij schreef als auteur of medeauteur ruim 50 boeken en honderden, zo niet duizenden artikelen over het streekeigene, zoals cultuurhistorie, volkskunde en heemkunde. Hij was bijna een halve eeuw verslaggever voor de krant (De Graafschapbode, later ook nog de Gelderlander) en spande zich ook privé zijn leven lang in voor het streekeigene.
Zijn levenswerk is ‘Boerenjeugd op de grens’, waarin hij zijn jeugd beschrijft op de boerderij in de Linthorst in Stokkum, al waren al zijn “stukskes” hem allemaal even dierbaar. Henk stuurde op 26 januari 2018 de nieuwste Zandhaas (Stokkums nieuwsblad) van februari 2018 rond, waar hij ook altijd aan mee had gewerkt. Daarin schreef hij nog veelzeggend in de rubriek Dorpse zaken: ‘De tijd van de feestdagen doet ons altijd weer beseffen hoe snel het allemaal gaat.’ Vader stierf vier dagen later plotseling, zelfs nog voor die Zandhaas uitkwam. Hij was toen net 66 jaar geworden, stond midden in het leven. Zijn krant kopte: ‘De krantenman schrijft niet meer’.
De decembermaand, ook zijn geboortemaand, is de maand van terugblikken. Henk had veel onbekende kanten. Hij was veel meer dan een ‘krantenman’, al zat het schrijven, en nog meer het lezen en onderzoeken, hem wel in het bloed.
>>>
HARM HARMSEN
In memoriam - Netje Berndzen-Kniest (pag 13)
Netje Berndzen-Kniest, 1935 - 2020
‘s-Heerenbarg a-j toch is wis hoe slech ik ow kan misse
’s-Heerenbarg a-j toch is wis hoe groot mien heimwee is
Aldus een carnavalsliedje dat onze oud-voorzitter Netje Berndzen-Kniest in haar jonge jaren zong tijdens een pronkzitting van d’Olde Waskupen. Op 24 mei van dit jaar ontvingen wij bericht van haar overlijden. We verliezen iemand met een warm hart voor de Berghse gemeenschap.
Van 1973 tot 1986 was Netje raadslid en wethouder van de gemeente Bergh en stond ze bekend als een voor iedereen gemakkelijk toegankelijke politica. Verder was ze bestuurslid van het Jeugdcentrum Bergh, provisor van het Gasthuis Sint-Gertrudis, voorzitter van het gemengd zangkoor Bergh Opwaerts en langdurig lid van toneelvereniging Alphons Ariëns.
Voor al haar werkzaamheden ontving ze ‘De Eremedaille der gemeente Bergh’, een onderscheiding die er maar weinigen ooit gekregen hebben. Daarnaast ontving ze in 1994 een koninklijke onderscheiding. Ze was toen net voorzitter van de Heemkundekring Bergh geworden en in die hoedanigheid ontving ze in 2000 namens de HKB de Berghse Kei van d’Olde Waskupen. In 2018 kreeg zij als één van de vrijwilligers van Gertrudis voor hun vrijwilligerswerk nogmaals de Berghse Kei.
Wij herinneren Netje als iemand die makkelijk was in de omgang met andere mensen en daardoor een graag geziene persoon. Daarbij behield ze als voorzitter van de HKB altijd het overzicht binnen de vereniging, had ze aandacht voor iedereen en lardeerde ze haar verhaal vaak met een ontwapenende lach.
Edwin Zweers, voorzitter HKB
In memoriam - Ben Boers (pag 15)
Ben Boers, 1956 – 2020
Op 2 september jl. overleed ons actieve lid Ben Boers uit Beek. Hij was binnen de HKB een betrokken lid van de Veldwerkgroep Beek/Loerboek en van de Foto- en Filmgroep.
Er is door zijn overlijden een leegte ontstaan tijdens de bijeenkomsten van onze werkgroepen. Toen hij zich een aantal jaren geleden bij ons voegde, voelde dat meteen alsof hij er altijd al bij hoorde. Zijn inbreng paste precies bij wat we nodig hadden. Op alle werkterreinen binnen de beide werkgroepen manifesteerde hij zich als iemand die goed overzicht kon houden en structuur wist aan te brengen. Zijn technische kennis was voor onze vereniging zeer belangrijk, evenals zijn bedrevenheid om met foto- en videosoftware om te gaan. Hij kwam regelmatig met frisse ideeën en goede voorstellen. Bovendien was hij bereid veel tijd te steken in extra opdrachten, waarvan de heemkundekring meeprofiteerde. Zo heeft hij, in opdracht van de gemeente Montferland, voor de echtparen die in 2018 en 2019 50 jaar getrouwd waren een video samengesteld met foto’s, filmfragmenten en muziek uit hun huwelijksjaar. Voor het nieuw in te richten Barghief, het fotoarchief van de HKB, heeft hij veel voorstellen aangedragen, die uiteindelijk verwerkt zijn in de database.
Ben was eveneens een baken voor informatie uit Beek, waar hij zeer veel mensen en situaties kende. Zijn interesse ging ook uit naar de geschiedenis van Loerbeek. Uitgebreid kom hij vertellen over het Loerbeek uit zijn jeugd. In het artikel in Old Ni-js 95 over de geschiedenis van garage Lambooij bracht hij veel informatie in en heeft daarnaast zelf een groot deel geschreven. Dit beviel hem zo goed dat hij nog het idee had om in een volgende Old Ni-js een artikel te schrijven over de geschiedenis van de gehele Didamsestraat. Het is er niet meer van gekomen, maar de leden van de Veldwerkgroep Beek/Loerbeek zijn zeker van plan om dit in de toekomst op te pakken. Als eerbetoon aan Ben.
Het was uitermate plezierig om met Ben samen te werken, niet alleen omdat hij ons bij de les hield, maar ook omdat hij dat op een zeer aimabele manier deed. Ondanks zijn ziekte bleef hij ons tot het laatst toe op maandag gezelschap houden, daarbij gesteund door de goede zorgen van Jolanda. Wij zullen hem echt missen.
Edwin Zweers
In memoriam - Goery Huijink (pag 16)
Goery Huijink, 1933 - 2020
Op 24 oktober jl. bereikte ons het trieste bericht dat, na een kort ziekbed, onze oud-penningmeester en bestuurslid Goery Huijink was overleden.
Goery vervulde de functie van bestuurslid van 2002 tot 2009, waarbij hij de laatste drie jaar van die periode als penningmeester fungeerde. Binnen het bestuur en de rest van de vereniging stond hij bekend als iemand die altijd oprechte interesse had in het wel en wee van anderen. Hij nam de tijd om naar mensen te luisteren en eindigde een gesprekje vaak met een kwinkslag of een opbeurende opmerking. Als penningmeester hield hij immer een strikt overzicht over de inkomsten en uitgaven.
Hoewel geboren in Warm (bij Etten), was Goery een Berghenaar in hart en nieren. Naast zijn activiteiten voor de Heemkundekring Bergh, was hij jarenlang ook actief in het verenigingsleven van ‘s-Heerenberg. Zoals voor de buurtvereniging van de Van Heeklaan, voetbalvereniging MvR, carnavalsvereniging d’Olde Waskupen en niet te vergeten voor Tafeltje Dekje. Buiten het verenigingsleven heeft Goery zich ook altijd ingezet voor de hulp aan anderen, vaak mensen die soms wat moeite hadden om alles in het leven georganiseerd te krijgen.
Als directeur van de LTS Mgr. Beckers aan de Zeddamseweg stond hij onder collega’s en leerlingen bekend als een toegankelijke en aimabele persoonlijkheid. Velen spreken na al die jaren nog steeds met veel waardering over hem.
Het feit dat hij in 2005 werd benoemd tot Ridder in de Orde van de Berghse Kei en in 2010 een koninklijke onderscheiding mocht ontvangen, geeft aan hoeveel zijn maatschappelijke inzet en medemenselijkheid werd en wordt gewaardeerd. We nemen afscheid van een goed mens.
Edwin Zweers
Een bakker in Beek/Loerbeek (pag 21)
De meeste inwoners van Beek en Loerbeek halen tegenwoordig hun brood bij de supermarkt in Beek. Maar het brood wordt al geruime tijd niet meer in het dorp zelf
gebakken. De laatste bakkerij, van Martin en Mientje Buiting, sloot op 31 december 2000 de deuren.
Dit was rond 1950 wel anders. Het kleine dorpje Beek had toen maar liefst vijf bakkers binnen zijn grenzen.
Dagelijks bakten zij in de nachtelijke uren het brood en bezorgden het ’s ochtends bij de klanten thuis. Dit verhaal gaat over deze vijf (Loer)Beekse bakkers, met een hoofdrol voor Arnold Koenders.
De jeugdjaren van Arnold
Arnold Koenders had een bakkerij aan de Sint Jansgildestraat nummer 1. Dit is het huis waar nu zijn zoon Felix Koenders woont. Ruim 34 jaar was hij dagelijks in de bakkerij te vinden om uiteindelijk in mei 1984 met vervroegd pensioen te gaan. Een opvolger is nooit gevonden. Het eigenlijke verhaal begint in zijn jeugdjaren. >>>
OTTO SMITS
Tekst: Redactie Old Ni-js
